کتاب کاربرد درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات ارتباطی تالیف متیو مک کی ترجمه شیرالی نیا

کتاب کاربرد درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات ارتباطی تالیف متیو مک کی ترجمه شیرالی نیا

مقدمه کتاب

مراجعان اغلب با مشکلاتی بین‌فردی که در روابط و حوزه‌های مختلف زندگیشان (دوستان، کار، خانواده، همسر و غیره) به‎‌وجود می‌آید، برای درمان مراجعه می‌کنند. مشکلات بین‌فردی ممکن است به‌قدری شدت پیدا کند که به‌صورت یک اختلال بین‌فردی بروز کرده و در شکست‌های ارتباطی، انزوای اجتماعی، افسردگی و ناکارآمدی شغلی افراد نقش داشته باشند. در واقع مراجعانی که با مشکلات ارتباطی دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشترین مراجعه کنندگان به کلینیک‌های درمانی را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال در کلینیک شناخت‌درمانی برکلی بیش از پنجاه درصد از افراد پذیرش شده کسانی هستند که به کرات گرفتار مشکلات بین‌فردی عمده‌ای هستند. بیشتر مراجعانی هم که با شکایاتی چون افسردگی، تروما، اضطراب و اختلالات محور دو برای درمان مراجعه می‌کنند، در بیش از یکی از روابط مهّم زندگیشان مشکلات بین‌فردی را نیز گزارش می‌کنند. همکاران ما در سایر نقاط کشور نیز اطلاعات مشابهی را گزارش داده‌اند. بدون شک مشکلات بین‌فردی در بین افرادی که خواهان روان‌درمانی هستند، شایع است. مشکلات بین‌فردی می‌تواند روابط مهّم را ویران کند و هم برای افراد درگیر در این مشکلات، و هم برای کسانی که به‌گونه‌ای به این افراد مرتبط هستند، رنج فوق‌العاده‌ای به همراه بیاورد. با وجود این همه درد روانشناختی که اینگونه مشکلات به بار می‌آورند، رویکردهای درمانی محدودی وجود داردکه توانسته‌اند به‌طور مشخص رفتارهای بین‌فردی دردسرساز را آماج درمان‌های خود قرار دهند و پژوهش‌هایی که دقیقاً مشخص کرده باشند کدام مداخلات درمانی می‌تواند کارکردهای بین‌فردی مختل شده را به‌طور قابل ملاحظه‌ای درمان کنند، بسیار اندک هستند (این موضوع در فصل اول کتاب مورد بحث قرار گرفته است). از این‌رو کتاب حاضر قصد دارد درمانی را به شما پیشنهاد کند که رفتارهایی را که به ارتباط آسیب می‌رساند آماج درمان قرار می‌دهد، و از پشتوانۀپژوهشی برخورداراست (برای کسب اطلاعات دربارۀکارآزمایی‌های بالینی مربوط به این درمان به فصل اوّل و پیوست دوّم مراجعه کنید). از آنجایی‌که به خواندن این کتاب رو آورده‌اید، احتمالاً مراجعانی دارید که هم مشکلات درون‌فردی دارند و هم دربرخورد با تنش‌های ارتباطی به کرّات گرفتار پاسخ‌های آسیب‌رسانِ به خود هستند. همچنین ممکن است مراجعانی داشته باشید که شکایت اولیۀ آنها اضطراب، افسردگی یا یک ضربه باشد، امّا در عین حال تاریخچه‌ای پر از روابط شکست خورده دارند. در این بین ممکن است متوجّه شده باشید که آن‌دسته از مداخلات درمانی که فقط مشکلات هیجانی افراد را آماج درمان قرار می‌دهند، در دستیابیِ مراجعان به سطوح بالای به‌زیستی کمک چندانی نکرده‌اند. رویکرد معرفی شده در این کتاب رویکردی با صورت‌بندی طرح‌وارهای همراه با مداخلات توجه‌آگاهی و پذیرش-محور است و درصدد است برای درمان مؤثرتر این مشکلات بین‌فردی، راه‌حل‌های جدیدی را در اختیار شما قرار دهد. در فصل اوّل به اختصار دربارۀ درمان‌های کنونی موجود برای مشکلات بین‌فردی بحث خواهیم کرد، اثربخشی و معایب هر کدام از این درمان‌ها را مرور کرده و خواهیم گفت که چرا بر این باوریم که تلفیق جدید و بدیع درمان پذیرش و تعهد و طرح‌واره درمانی رویکردی سودمندتر است. در فصل دوّم و سوّم به تفصیل خواهیم گفت که با آشنا ساختن مراجعان با مفهوم طرح‌واره، رفتارهای مقابل‌های منطبق با طرح‌واره، کمک به آن‌ها در شناسایی طرح‌واره‌ها، عوامل برانگیزانندۀ آن‌ها و رفتارهای مقابل‌های دردسرساز، اجرای این رویکرد درمانی را شروع می‌کنیم. همچنین مراجعان پی خواهند برد که تاکنون چقدر زندگی و روابطِ آنها تحت نفوذ اینگونه طرح‌واره‌ها بوده است. فصل چهارم تا هفتم بر مراحل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد متمرکز خواهد بود که شامل ایجاد ناامیدی سازنده، تدوین مهارت‌های توجه‌آگاهی، روشن‌سازی ارزش‌ها، متعهد شدن به رفتارهای ارزش‌مدارانه، گسلش شناختی، اتخاذ دیدگاهی خود مشاهده‌گرایانه و رویارویی هیجانی می‌باشد. رویکردها و مراحل این فصول بدین منظور طراحی شده که به مراجعان کمک کند برای خود معلوم کنند که در روابطشان با دیگران، در پیش گرفتن چه رفتارهایی مطلوب آن‌ها است. از طرفی این درمان می‌خواهد افراد را برای کار مهّم و در عین حال دشوارِ«تغییر در الگوهای رفتاری مقاوم به درمان » با انگیزه‌تر کند. در فصل هشتم مشکلات رایجی که ممکن است در حین اجرای این نوع درمان پیش آید را مورد بحث قرار داده و برای برخورد با این مسائل پیشنهاداتی مطرح کردیم. علاوه‌براین، کتاب حاضر سه پیوست دارد. پیوست اوّل نمونه‌ای از ماده‌های پرسشنامۀ طرح‌واره است که به منظور شناسایی طرح‌واره‌های اصلی مراجع و قبل از شروع درمان به کار خواهد رفت (ما به شما پرسشنامۀطرحوارۀ یانگ را پیشنهاد می‌کنیم که می‌توانید آن را از سایت طرح‌واره درمانی تهیه کنید). مطالب ذکر شده در پیوست دوّم نتایج پژوهش‌هایی را گزارش می‌دهد که اثربخشی رویکرد ارائه شده در این کتاب را بیان می‌کند. پیوست سوّم، شامل شرح جلسه به جلسۀ بستۀ درمانی برای اجرای درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات بین‌فردی به صورت گروهی است. این بستۀدرمانی گروهی، با بستۀدرمانی که در مطالعات خلاصه شده در پیوست دوم از آن استفاده شده، منبطق است. ملاحظه خواهید کرد که بین تکنیک‌های متنوعی که در متن اصلی کتاب ارائه شده با تکنیک‌های بسته درمانی گروهی مندرج در پیوست سوّم تا حدودی تفاوت وجود دارد. در پیوست سوّم در سازماندهی و ساختار جلسات، ترتیب زمانی به طور کامل و دقیق رعایت شده است. در حالیکه در متن کتاب، موضوعات اصلی بیشتر بر اساس مضمون و محتوای موردبحث، سازمان داده شده است.
اینگونه سازماندهی بر اساس موضوع در حال بحث، دست ما را باز گذاشته تا برای شفاف ساختن بیشتر مطالب مورد بحث، به طور همزمان تکنیک‌ها و مفاهیم مشابه بیشتری را به‌کار بگیریم. برای اجرا، شما در هر جلسۀ درمانی، با توجه به اتفاقاتی که در جلسۀدرمان رخ می‌دهد، ممکن است از انواع مختلف تکنیک‌هایی که در فصول مختلف کتاب معرفی شده است، استفاده کنید. به همین خاطر، به شما پیشنهاد می‌کنیم قبل از اینکه این رویکرد درمانی را بر روی مراجعان خود اجرا کنید، کتاب را از اول تا آخر بخوانید (حداقل تا فصل هشت را کاملآً مطالعه کنید). توجّه داشته باشید که ما پیوست سوّم را به‌عنوان یک راهنمای درمانی مستقل و کامل طراحی کردیم. در این رویکرد، می‌توانید از این بخش کتاب الگو گرفته و در اجرای گروه‌درمانی از آن به‌عنوان تنها منبع درمانی خود استفاده کنید. با این وجود پیشنهاد می‌کنیم در ابتدا به طور کامل و دقیق فصل اول تا هشتم کتاب را بخوانید. با این کار درک عمیق‌تری از این رویکرد درمانی و بنیادهای نظریه زیربنایی آن پیدا خواهید کرد. این کار به شما اجازه می‌دهد تا در کار با مراجعان‌تان انعطاف بیشتری به خرج داده و آن را متناسب با نیازهای آن‌ها یا بسته به شرایطی که در جلسات درمانی پیش می‌آید، به‌کار بگیرید.